Vorig jaar beroofde een meisje zich van het leven. De ouders van hun dochter belde de Zwolse Inze. Als make-up artist is Inze de visagist van overledenen: ze maakt mensen mooi. De Zwolse weet nog goed wat de moeder van het meisje tegen haar zei. “Ik mag je vanwege corona niet knuffelen, maar ik wil je zo graag omhelzen. Mijn dochter ligt weer in de kist zoals ze altijd was.” Inze vindt het dankbaar werk. “Daar doe je het voor.”

Inze heeft een beroep dat niet iedereen even goed kent. “Er zijn zo weinig mensen die weten dat postmortale make-up mogelijk is.” Zelf wordt ze vaak ingehuurd door een Zwolse uitvaartondernemer, maar volgens Inze willen sommige uitvaartbedrijven niet graag andere mensen inzetten. “Als uitvaartondernemers niet vertellen wat de mogelijkheden zijn, gebeurt het óf niet of hebben ze zelf iemand die de overledene opmaakt. Maar die mensen hebben vaak een andere achtergrond dan ik heb als postmortale make-up artist.”

Postmortale camouflage make-up

Inze heeft een lange achtergrond als make-up artist. Later specialiseerde ze zich in postmortale make-up, oftewel het cosmetisch verzorgen van een overledene. “Je leert daar andere technieken”, vertelt ze. “Veel mensen verkleuren als ze overleden zijn. Ze worden bijvoorbeeld een beetje blauw. Vooral als ze ziek zijn geweest en medicijnen hebben gebruikt, kunnen er nare vlekken ontstaan: paars, blauw of zelfs groen.”

Als de persoon vaak net is overleden en de familie graag wil dat de overledene mooi wordt opgemaakt, krijgt Inze een telefoontje. Gemiddeld is de Zwolse een uur bezig met het cosmetisch verzorgen van een persoon. “Als ik kom, ligt iemand al opgebaard. Dan leg ik mijn spullen klaar, doe ik mijn handschoenen aan en begin ik.” Aan de hand van foto’s weet ze hoe iemand er vroeger uitzag. Eerst camoufleert Inze de huid en vervolgens werkt ze alles laagje voor laagje uit.

“Wat ik nooit doe, is iemand helemaal levend laten lijken”, vervolgt Inze. Een van die technieken die Inze gebruikt is de ‘no make-up-look’: een onzichtbare, zo natuurlijk mogelijke vorm van verzorging. “Ik corrigeer en camoufleer de sterk verkleurde huid, bijvoorbeeld door de huid kleur te geven en onderkoelde lippen ‘warmer’ te maken.” Volgens Inze wordt hiermee het schikeffect voor nabestaanden minder groot. “Deze vorm van camouflagemake-up zorgt ervoor dat je een natuurlijk laatste herinneringsbeeld krijgt van de persoon.”

Tekst gaat verder onder de foto.

Mooi in de kist

Inze kwam op het idee om een opleiding voor postmortale make-up te doen toen haar vader en nichtje overleden. Vijfentwintig jaar geleden verongelukte haar vader. “Mijn vader was ijdel. In dat opzicht lijk ik best wel op hem”, lacht ze. “Ik vond dat ik die man prachtig in de kist moest laten liggen. Ik heb toen zijn haar verzorgd, gezicht geschoren en de blauwe plekken die hij kreeg gecamoufleerd. Zo lag hij uiteindelijk prachtig in de kist.” Ook een nichtje van Inze verongelukte, maar bij haar lukte het Inze niet om haar mooi om te maken. “Toen wisten we ook niet dat dat allemaal mogelijk was. Later dacht ik: dat moet toch mogelijk zijn? Dat iemand net als mijn vader ook mooi in de kist kan liggen.”

Inze snapt ook goed als mensen liever niet in de kist willen kijken. Bijvoorbeeld omdat ze een herinnering van iemand willen hebben zoals de persoon bij leven was. “Maar ik vind het prettig om van iemand die ik goed ken afscheid te nemen. Juist door iemand in te kist te zien zoals diegene altijd was.” Inze maakte een keer mee dat iemand op een nare manier aan het einde van zijn leven kwam. “De nabestaanden dachten dat de kist dicht zou moeten. Aan de hand van een foto heb ik de huid van de jongen helemaal gecamoufleerd. Toen is de kist tot op het laatste moment opengebleven, zodat familie en vrienden afscheid konden nemen.”

‘Het is zulk dankbaar werk’

Inze vindt het cosmetisch verzorgen van mensen niet confronterend. “Het is heel gek, maar ik heb dat niet. Ik vind het werk fantastisch. Het is zulk dankbaar werk.” Als Inze een persoon verzorgt, voelt ze dat de persoon nog een beetje in de ruimte is. “Ik hoop dat ik je goed heb mooi gemaakt en dat je tevreden bent, zeg ik in gedachten. Verder niks zweverigs hoor”, lacht Inze. “Ik doe het gewoon uit respect.”

Als de Zwolse tegen mensen vertelt wat ze voor beroep heeft, vinden ze het soms wel confronterend. “Andere mensen vinden het beroep vaak heftig en eng, maar ik vind het het meest dankbare dat je kan doen. Het is de laatste eer die je iemand kan bewijzen.”